Ryś

Ryś, ryś euroazjatycki (Lynx lynx) – gatunek lądowego ssaka drapieżnego z rodziny kotowatych, największy z rysi (Lynx). Występuje w Europie i Azji. Poza kotem domowym, ryś i żbik są jedynymi występującymi w Polsce przedstawicielami kotowatych. Ryś jest też jednym z największych drapieżników Europy. Został opisany naukowo przez Karola Linneusza w 1758 roku pod nazwą Felis lynx. W Polsce jest gatunkiem rzadkim i chronionym. Badaniem populacji rysia w Polsce zajmuje się Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk i Instytut Ochrony Przyrody PAN.

Ryś został po raz pierwszy opisany dla nauki przez szwedzkiego przyrodnika i lekarza Carla von Linné (Karola Linneusza) w X edycji jego wielotomowego dzieła pt. Systema Naturae, w 1758 r. Została mu wówczas nadana nazwa "Felis lynx". W 1792 r. szkocki zoolog Robert Kerr przeniósł rysia, wraz z rysiem rudym do odrębnego rodzaju Lynx. Od tego czasu trwa spór o to, czy Lynx powinien być uznawany za rodzaj, czy podrodzaj w obrębie Felis. Obecnie jednak uznaje się go za rodzaj, a w obrębie rysia wyróżnia się 8 podgatunków, z czego jeden jest wymarły.

Za ostatniego wspólnego przodka wszystkich współczesnych przedstawicieli rodzaju Lynx uważa się kotowatego z gatunku Lynx issiodorensis. Żył on ok. 5 mln lat temu (w miocenie) w Azji i od współczesnego rysia euroazjatyckiego różnił się tylko niektórymi szczegółami w budowie ciała. Obecnie do Lynx zalicza się łącznie 4 gatunki kotowatych, choć iberyjski był niegdyś uważany za podgatunek rysia euroazjatyckiego. Faktem jest jednak, że ryś kanadyjski i rudy pochodzą od rysia euroazjatyckiego, z tym, że ten drugi wcześniej oddzielił się od linii rozwojowej.

Kladogram rodzaju Lynx z zaznaczoną pozycją rysia euroazjatyckiego

Lynx	L. pardinus L. lynx L. canadensis unnamed L. rufus